Temir tanqisligi hayotingizga ta’sir qilishi mumkin
Temir gemoglobinning bir qismi bo’lgan mineral, qizil qon tanachalaridagi oqsil bo’lib, kislorodni o’pkadan va butun tanadan olib o’tadi. Agar tanangizda temir yetarli bo’lmasa, u etarli kislorod olmaydi va sizning hujayralaringiz (kislorod bilan quvvatlanadi) yaxshi ishlay olmaydi.
Agar sizda temir miqdori surunkali kam yoki juda kam bo’lsa, bu bir nechta yon ta’sirga olib kelishi mumkin:
- rang oqarishi
- nafas qisilishi
- og’riqlar
- bosh aylanishi
- tirnoq mo’rtlashishi
- oyoq qo’llarining muzlashi
- tez-tez kasal bo’lish
- bezovta oyoq sindromi
- muz, loy, qum, bo’r yoki qog’oz iste’mol qilish
- yurak tartibsiz urishi va notinch bo’lishi
Nima uchun sizda temir tanqisligi bo’lishi mumkin
Temir tanqisligini tekshirish uchun shifokor gemoglobin darajasini o’lchash uchun qon oladi. Ayollar uchun normal gemoglobin darajasi 1 desilitr uchun 12-15 grammni tashkil qiladi. Erkaklar uchun bu desilitr uchun 13,5 dan 17,5 grammgacha. Agar testingiz natijasi me’yordan past bo’lsa, shifokor ichki qon ketishini tekshirish uchun ultratovush, endoskopiya yoki kolonoskopiya buyurishi mumkin. Agar bu sabab bo’lmasa, sizda temir tanqisligining qo’shimcha sabablari bo’lishi mumkin:
- Ovqat hazm qilish tizimining asosiy muammolari – Agar sizda davolanmagan kasallik, oshqozon ichakka oid muammolar yoki boshqa ovqat hazm qilish muammolari bo’lsa, tanangiz ozuqa moddalarini to’g’ri qabul qilmasligi mumkin, bu ham ovqat hazm qilish yo’lida qon ketishiga olib kelishi mumkin, natijada temir kamayishi mumkin. Agar tez-tez ich qotishi, qorin og’rig’i yoki ich ketishini his qilsangiz, shifokoringizga murojaat qiling.
- Siz homiladorsiz. – “O’sayotgan chaqaloqni qo’llab-quvvatlash uchun tanangiz ikki baravar ko’p temirga muhtoj, shuning uchun siz yetarli miqdorda temir qabul qilishingiz kerak.” Homilador ayollarga ko’pincha temir preparatlari tavsiya etiladi. Agar homilador bo’lsangiz, shifokoringiz yoki akusheringizning maslahatini oling.
- Siz hayzni boshdan o’tkazyabsiz. – Hayz ko’rgan ayollarda har oy qon yo’qotadilar, shuning uchun ularda yengil kamqonlik kuzatilinadi.
- Siz to’g’ri ovqat iste’mol qilmaysiz – Agar siz go’shtsiz dietada bo’lsangiz, tanangizda temir yetishmasligi mumkin. “Temirning koʻplab oʻsimlik manbalari (ismaloq va loviya kabi) mavjud boʻlsa-da, gem boʻlmagan temir deb ataladigan bu turdagi temir gem temir deb ataladigan goʻsht va baliqdagi temir kabi organizm tomonidan oson soʻrilmaydi.
- Sizda anemiyaning genetik shakli bor – Anemiyaning ayrim turlari irsiydir, masalan, o’roqsimon hujayrali anemiya va talassemiya. Anemiyaning genetik shakllari shifokor nazorati ostida uzoq muddatli davolanishni talab qilishi mumkin.
Ko’proq temir olish uchun nima qilish kerak?
Agar sizda tashvishli alomatlar bo’lsa, har doim shifokorga murojaat qilish orqali hal qilgan ma’qul.
birinchi navbatda, shaxsan yoki virtual tashrif uchun. Temir miqdorini oshirishga yordam beradigan boshqa usullar:
- Polifenollarni temirga boy ovqatlar bilan iste’mol qilmang. Polifenollar – qora shokolad, qizil sharob, rezavorlar, qahva, yashil choy, zerdeçal va boshqalar kabi turli xil oziq-ovqatlarda mavjud tabiiy birikmalar. Ular juda sog’lom – ular tarkibida tonnalab antioksidantlar mavjud va siz ularni ko’p miqdorda iste’mol qilishingiz kerak – ammo tadqiqotlar shuni ko’rsatadiki, agar siz gem bo’lmagan (o’simlikka asoslangan) temir bilan polifenollarni iste’mol qilsangiz, ular gemoglobin bilan bog’lanishi va temirning so’rilishiga xalaqit berishi mumkin. Agar sizda temir tanqisligi bo’lmasa, bu haqda tashvishlanishingizga hojat yo’q, lekin agar shunday bo’lsa, polifenollarni iste’mol qilgandan yoki ichishdan ikki soat o’tgach, temirga boy ovqatlar eyishga harakat qiling.
- C vitaminini temir bilan iste’mol qiling – Aksincha, apelsin va limon kabi C vitaminiga boy ovqatlar temirning so’rilishini oshirishga yordam beradi, shuning uchun shifokorlar ko’pincha temir qo’shimchalarini bir stakan apelsin sharbati bilan yutishni tavsiya qiladilar.
- Qo’shimchalarni qabul qiling. Temir qo’shimchalari temirga boy oziq-ovqatlarni almashtirmasligi kerak bo’lsa-da, siz sog’lom ovqatlanishdan tashqari, qo’shimchalarni olishga harakat qilishingiz mumkin.
- Agar siz vegetarian bo’lsangiz, temirga boy o’simlik ovqatlaringizni ko’paytiring. – Temir bilan boyitilgan oziq-ovqatlarni izlang va ismaloq, yasmiq, no’xat, qovoq urug’i va boyitilgan don kabi o’simlik manbalaridan olgan temir miqdorini oshirishga harakat qiling.
Temirga boy temir fumarat qo’shimchasi temir darajasining tezroq ko’tarilishini va tezroq so’rilishini ta’minlaydi. Ferroton – bu vanil ta’mi bilan mazali shokoladli suyuq temir taqdim etilgan kichik, yutish oson kapsula. Metall ta’mi yo’q va kekirish keltirib chiqarmaydi.